streszczenie Pogrom w Kownie – pogrom ludności żydowskiej w Kownie przeprowadzony z niemieckiej inspiracji przez litewskich nacjonalistów w dniach 25–29 czerwca 1941 roku, niedługo po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej i rozpoczęciu okupacji miasta przez III Rzeszę. Konsekwencją sowieckiej okupacji Litwy w latach 1940–1941 był gwałtowny wzrost nastrojów antysemickich. Fakt ten wykorzystały niemieckie służby bezpieczeństwa, które po rozpoczęciu inwazji na ZSRR starały się podżegać ludność okupowanych przez Sowietów terytoriów do wystąpień antyżydowskich. Funkcjonariusze Einsatzgruppen, którzy wkroczyli do Kowna 25 czerwca 1941 roku, w krótkim czasie zorganizowali litewską bojówkę, która we współpracy z innymi formacjami litewskich „partyzantów” oraz niektórymi mieszkańcami miasta przystąpiła do mordowania Żydów i grabienia ich własności. Ofiarą kilkudniowych zamieszek padło 3,8 tys. kowieńskich Żydów. Był to jeden z największych pogromów urządzonych latem 1941 roku w byłej sowieckiej strefie okupacyjnej. Czerwcowy pogrom poprzedził utworzenie kowieńskiego getta i masowe egzekucje Żydów w fortach Twierdzy Kowno.

kontekst: W tajnym raporcie na temat eksterminacji Żydów w krajach bałtyckich, datowanym na 15 października 1941 roku, Stahlecker przyznawał, że w Kownie „nadspodziewanie trudno było wywołać pogrom żydowski na większą skalę”, a cel ten udało się osiągnąć dopiero dzięki wykorzystaniu „grupy partyzanckiej Klimaitisa”. W rzeczywistości Klimaitis, który przybył do miasta wraz z Niemcami, nie dysponował żadnym własnym oddziałem zbrojnym. Postawiono go na czele bojówki, która została zorganizowana od podstaw przez Niemców spośród około 300 „godnych zaufania elementów” – przede wszystkim radykalnych antykomunistów oraz byłych więźniów politycznych i kryminalnych. Bojówkarzom wydano niemieckie pełnomocnictwa i legitymacje, zapewniono środki transportu, a nawet wyżywienie z niemieckich kuchni polowych. W swym raporcie Stahlecker nie ukrywał, iż Niemcy odegrali decydującą rolę w wywołaniu pogromu, pisząc, że Klimaitis działał „na podstawie udzielonych mu w Kownie przez naszą placówkę wskazówek”. Niemniej do pogromu przyłączyli się także członkowie innych litewskich „oddziałów partyzanckich”, zapewne zachęceni perspektywą bezkarnych mordów i grabieży.

pytanie: Co umożliwiło realizację celu, jakim był pogrom ludności żydowskiej?
zaznaczony fragment: wykorzystaniu „grupy partyzanckiej Klimaitisa”
odpowiedź (forma bazowa): Wykorzystanie „grupy partyzanckiej Klimaitisa”
pytanie nieodpowiadalne: nie